Kapteynen izarra

Kapteynen izarra
Irudi gehiago
Behaketa
Distantzia Lurretik	3,9339 pc
Itxurazko magnitudea (V)	8,853, 11,624, 10,433, 7,9, 6,899, 5,821, 5,316, 5,049 eta 8,063552
Magnitude absolutua	10,43
Mota espektrala	M0.0
Metaltasuna	−0,532
Aurkitzailea	Jacobus Kapteyn
Aurkikuntza-data	1897
Honen izena darama	Jacobus Kapteyn
Konstelazioa	Pictor (konstelazioa)
Abiadura erradiala	245,234 km/s
Igoera zuzena	77,919124331457 °
Deklinazioa	−45,018433815243 °
Ezaugarri fisikoak
Erradioa	0,29 Eguzki erradio
Diametroa	475.000 km
Masa	0,281 M☉
Izendapenak
ikusi Guide Star Catalog ^(en) : GSC 07594-01580 Smithsonian Astrophysical Observatory Star Catalog ^(en) : SAO 217223 Guide Star Catalog ^(en) : GSC 08078-01749 $12MASS J05114046-4501051 Henry Draper katalogoa: HD 33793 Hipparcos Catalogue ^(en) : HIP 24186 IRAS ^(en) : IRAS 05100-4502 Gliese katalogoa: GJ 191 Cape Photographic Catalogue ^(en) : CPC 0 2725 General Catalogue of Stellar Radial Velocities ^(en) : GCRV 3085 Hipparcos Input Catalogue ^(en) : HIC 24186 JP11 ^(en) : JP11 1005 Luyten Five-Tenths catalogue ^(en) : LFT 395 Luyten Half-Second catalogue ^(en) : LHS 29 Luyten Two-Tenths catalogue ^(en) : LTT 2200 New Luyten Two-Tenths catalogue ^(en) : NLTT 14668 General Catalogue of Trigonometric Stellar Parallaxes ^(en) : PLX 1181 General Catalogue of Trigonometric Stellar Parallaxes ^(en) : PLX 1181.00 UBV Photoelectric Photometry Catalogue ^(en) : UBV 4985 uvbyβ Photoelectric Photometric Catalogue ^(en) : uvby98 100033793 Zhakozhaj katalogoa: Zkh 69 General Catalogue of Variable Stars ^(en) : VZ Pic The AC 2000: the astrographic catalogue on the system defined by the Hipparcos catalogue ^(en) : AC2000 3505363 Catalogue of proper motion stars ^(en) : Ci 20 319 Catalogs of proper-motion stars. I. Stars brighter than visual magnitude 15 and with annual proper motion of 1" or more ^(en) : PM 05097-4500 Gaia Data Release 2 ^(en) : Gaia DR2 4810594479417465600 Catalogs of proper-motion stars. I. Stars brighter than visual magnitude 15 and with annual proper motion of 1" or more ^(en) : PM J05116-4501 Vitesses radiales. Catalogue WEB: Wilson Evans Batten. Radial velocities: The Wilson-Evans-Batten catalogue ^(en) : WEB 4691 Gaia Data Release 3 ^(en) : Gaia DR3 4810594479418041856 TESS Input Catalog ^(en) : TIC 200385493 Boss General Catalogue ^(en) : GC 6369 Tycho Catalogue ^(en) : TYC 8078-1749-1 UBV Photoelectric Photometry Catalogue ^(en) : UBV M 10717

Kapteynen izarra (HD 33793/GJ 191) gure eguzki sistematik 12,8 argi urteko distantziara dagoen izar bat da. GJ 1061, 3,7 argi urteko distantziara, Kapteynen izarretik gertuen dagoen izarra da. Pictor konstelazioan dago, β Pictorisetik iparmendebaldera. +8,89ko itxurazko magnitudea du, eta, beraz, ez dago begi hutsez ikusterik.

Aurkikuntza

Kapteynen izarra 1897an aurkitu zuen Jacobus Kapteynek (bere izena jasoz) "Cape Photographic Durchmusterung"en lanean ari zen bitartean. Ordutik, astronomoen arreta erakarri du, neurri baten, gure eguzkiarekin alderatuta duen abiadura espazial altuagatik, 1909an aurkitu zena.

1924an, bere espektruan dituen TiO lerroengatik M1V espektru motako nano gorri bezala sailkatua izan zen, bere dizdira, bere motako izar batentzat esperoko litzatekeena baino bi magnitude baxuagoa delarik. Beranduago 1976an eginiko bere espektruaren azterketa batek CaH eta MgHren ondoriozko lerroen intentsitatea eta TiO lerroen ahultasuna utzi zuen agerian.

Ezaugarri fisiko eta kimikoak

Lehen hurbilketa baten Kapteynen izarrak gure inguruko beste hainbat bezalako nano gorri arrunt bat badirudi ere, izar hau zenbait arrazoigatik da salbuespena. sdM1V espektro motako izar azpinano bat da, 3570 ± 160 kelvineko tenperatura duena. Barnarden izarraren ondoren bigarren mugimendu propiorik altuena du, Esne Bidea alderantziz orbitatuz. Bestalde, metaltasun txikia du -M/H = 0,86, gure eguzkiarenaren %14a-, baita burdina (FE/H = -0,99) eta titanioa (Ti/H = -0,81) bezalako elementuen eduki erlatibo eskasa ere. Bere masa, gutxi gora-behera, 0,274 eguzki masakoa da, bere erradioa gure eguzkiarenaren %29,3 den bitartean.

Jatorria

Eguzkia ez bezala, Kapteynen izarra halo galaktikoko izar bat dela dirudi, gugandik gertuen dagoena mota honetakoen artean. Izar hauek (Groombridge 1830 bezala) apenas dira gure hurbileneko inguruko izar guztien %0,1 edo %0,2. Ohi, plano galaktikotik urrun eta nukleo galaktikorantz kontzentratuak daude, baina oso orbita eszentrikoekin. Haloko izarrak supernoba gutxi egon diren, eta, beraz, metal aberastasun baxuko galaxiako eremuetan edo garaietan sortzen dira. Honek, nano gorri batena baino kolore urdinxkagoa izatea eragiten du.

Ikerketa batek dioenez, Kapteynen izarra Esne Bidearen satelitea izan zen eta honekin fusionatu zen galaxia nano esferoidal baten sor zitekeen, fusio horretan galaxia nanoak bere masa gehiena galduz. Kapteynen izarra aipaturiko galaxia hori bere amaierako orbitara hurbiltzean atzean geratu zen izarra izan liteke. Bere egungo hondarra Omega Centauri kumulu globularra izan daiteke, bere alderantzikako orbita Kapteynen izarrarenaren antzekoa dena, kumulu horretako partaideek izar honenaren antzeko metaltasun maila dutelarik.

Kanpo estekak

Autoritate kontrola	Wikimedia proiektuak Datuak: Q1048535 Multimedia: Kapteyn's star / Q1048535 Hiztegiak eta entziklopediak Britannica: url Astronomia SIMBAD: HD 33793