Einarm

Tekening van een einarm uit de 15e eeuw door Bartholomäus Zeitblom.

De einarm is een middeleeuws artilleriewapen. De einarm is net als alle andere artilleriewapens uit de oudheid en vroege middeleeuwen een katapult; een wapen dat gebruikmaakt van mechanische energie om projectielen weg te schieten. De einarm is enkel bekend van een middeleeuwse tekening en het is niet zeker of deze ooit heeft bestaan.

Beschrijving

De einarm, Duits voor eenarm, lijkt veel op de Romeinse onager,[1] maar werkt anders. De einarm hoort bij het spangeschut en haalt zijn schietenergie uit de spanning van de bladveren, terwijl de onager bij het torsiegeschut hoort en zijn energie uit het torsiemoment van getordeerde pezen haalt. Verder heeft de einarm geen aanslagblok waar de werparm tegenaan slaat, waardoor deze minder accuraat is dan de onager, maar ook veel rustiger werkt omdat de werparm niet met een klap tegen de aanslag slaat.

De einarm is een zeer eenvoudige katapult, bestaande uit een werparm met lepel en slinger en twee bladveren van flexibel hout of het in de middeleeuwen uitgevonden verenstaal,[2] die aan de voorzijde in hetzelfde horizontale draaibare blok vastzitten als de werparm. De werparm wordt vastgezet op het onderstel, waarna het draaiblok wordt aangedraaid. Hierdoor spant de katapult zich gelijk een handboog, waarbij de bladveren en werparm net als een boog en boogpees bol van elkaar af komen te staan. Als de katapult op spanning is gebracht wordt de werparm losgemaakt, waardoor deze met kracht naar voren schiet.

Opmerkelijk is dat de werparm zowel een lepelvormige steenhouder als een slinger heeft, waardoor de katapult twee projectielen tegelijk kan afvuren. De dubbelschots katapult uit de Codex Madrid van Leonardo da Vinci had dat ook.[3]

Bronnen, noten en/of referenties
  1. (de) August Friedrich Demmin, Die Kriegswaffen in ihrer historischen Entwickelung - von den ältesten Zeiten bis auf die Gegenwart (Leipzig 1893) p. 860
  2. (de) Manfred Meissner, Friedhelm Fischer, Klaus Wanke, Manfred Plitzko, Die Geschichte der Metallfedern und der Federntechnik in Deutschland (Ilmenau 2009) p. 10. ISBN 978-3-939473-64-0
  3. Leonardo da Vinci, Codex Madrid II 37r
· · Sjabloon bewerken
Belegeringswapens in de oudheid en middeleeuwen
Algemeen:belegeringstoren · stormram · katapult
Belegeringstorens en -bruggen:helepolis · sambuca · corvus · biesbrug
Pantserconstructies:vinea · musculus · testudo · mantelet · kat
Spankatapulten:gastraphetes · oxybeles · jiaoche-nu · shoushe-nu · chuangzi-nu · arcuballista · lepelblijde · spanspringald · einarm
Torsiekatapulten:monankon · euthytone · palintone · ballista · onager · polybolos · scorpio · cheiroballistra · torsiespringald · ziyar
Slingerarmkatapulten:jiche · xuanfeng pao · sijiao pao · hudun pao · pierrière · bricole · mangonel · trebuchet · couillard · pijlentrebuchet
Overige:agger · aerotonon · stormladder · muurboor · dolabra · falx · klauw van Archimedes · tonnelon