Nurniczek ciemny

Ptychoramphus aleuticus^[1]

(Pallas, 1811)

Systematyka

Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

siewkowe

Podrząd

mewowce

Rodzina

alki

Podrodzina

nurniczki

Rodzaj

Ptychoramphus
Brandt, 1837

Gatunek

nurniczek ciemny

Synonimy

Ptychoramphus aleutica (Pallas, 1811)^[1]
Uria Aleutica Pallas, 1811^[2]

Podgatunki

P. a. aleuticus (Pallas, 1811)
P. a. australis Van Rossem, 1939

Kategoria zagrożenia (CKGZ)^[3]

bliski zagrożenia

Zasięg występowania

w sezonie lęgowym

występuje przez cały rok

poza sezonem lęgowym

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Nurniczek ciemny^[4] (Ptychoramphus aleuticus) – gatunek średniej wielkości ptaka morskiego z rodziny alk (Alcidae). Bliski zagrożenia wyginięciem.

Systematyka

Jest to jedyny przedstawiciel rodzaju Ptychoramphus^[4]^[5]. Wyróżnia się dwa podgatunki – nominatywny i P. a. australis^[2]^[5].

Występowanie i biotop

Występuje w pasie północno-zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej (od Aleutów, przez wybrzeże Alaski, do meksykańskiej Kalifornii Dolnej)^[6]. Pozostaje w pobliżu terenów lęgowych przez cały rok – gniazduje w koloniach m.in. na Wyspach Farallońskich^[6].

Poszczególne podgatunki zamieszkują:

P. a. aleuticus – Aleuty i południowa Alaska do północnej Kalifornii Dolnej (Meksyk)
P. a. australis – południowa Kalifornia Dolna (Meksyk)

Morfologia

Długość ciała około 23 cm^[6]. Krępa budowa ciała, dziób krótki, prosty z białą plamką u podstawy^[6]. Upierzenie szare z białym spodem^[6]. Młode ptaki mają czarne dzioby i ciemną tęczówkę^[6]. Brak dymorfizmu płciowego^[6].

Ekologia i zachowanie

Tryb życia

Ptak osiadły – pozostaje w okolicach wybrzeży (nie podejmuje wędrówek przez Ocean Spokojny)^[6].

Pożywienie

Pokarm stanowią ryby i skorupiaki^[6].

Lęgi

Samica składa 1 białe jajo w podziemnej norze lub w gnieździe zakładanym wśród skał^[6]. Termin sezonu lęgowego zależy od szerokości geograficznej miejsca gniazdowania (marzec–lipiec)^[6]. Kolonia lęgowa nurniczków ciemnych zwraca uwagę drapieżników, takich jak mewy, co powoduje straty wśród jaj i piskląt^[6].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody nurniczek ciemny od 2015 roku klasyfikowany jest jako gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened); wcześniej, od 1988 roku uznawano go za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). W 1996 roku szacowano liczebność populacji na około 3,6 miliona dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b Ptychoramphus aleuticus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Cassin's Auklet (Ptychoramphus aleuticus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (ang.).
↑ ^a ^b Ptychoramphus aleuticus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Aethiinae Anonymous, 1908 (1840) - nurniczki (Wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-06-16].
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Noddies, gulls, terns, skimmers, skuas, auks. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-06-20]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l DavidD. Alderton DavidD., Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 37, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).