Ranoidea

Ranoidea[1]
Tschudi, 1838[2]
Ilustracja
Australorzekotka delikatna (R. gracilenta)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

płazy

Rząd

płazy bezogonowe

Rodzina

rzekotkowate

Podrodzina

Pelodryadinae

Rodzaj

Ranoidea

Typ nomenklatoryczny

Ranoidea jacksoniensis Tschudi, 1838 (= Rana aurea Lesson, 1829)

Synonimy
  • Dryopsophus Fitzinger, 1843[3]
  • Euscelis[a] Fitzinger, 1843[4]
  • Polyphone[b] Gistel, 1848[5]
  • Chiroleptes[c] Günther, 1859[6]
  • Pelodryas Günther, 1859[7]
  • Cyclorana Steindachner, 1867[8]
  • Phractops Peters, 1867[9]
  • Chirodryas Keferstein, 1867[10]
  • Mitrolysis Cope, 1889[11]
  • Fanchonia Werner, 1893[12]
  • Cheiroleptes[d] — Spencer, 1901[13]
  • Brendanura Wells & Wellington, 1985[14]
  • Mosleyia Wells & Wellington, 1985[15]
  • Neophractops Wells & Wellington, 1985[15]
Gatunki

72 gatunki – zobacz opis w tekście

Multimedia w Wikimedia Commons

Ranoidea – rodzaj płazów bezogonowych z podrodziny Pelodryadinae w obrębie rodziny rzekotkowatych (Hylidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii, na Nowej Gwinei, Molukach i Luizjadach[16].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1838 roku szwajcarski przyrodnik i odkrywca Johann Jakob von Tschudi w publikacji własnego autorstwa poświęconej klasyfikacji płazów bezogonowych z uwzględnieniem zwierząt kopalnych[2]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) australorzekotka złocista (R. aurea).

Etymologia

  • Ranoidea: łac. rana ‘żaba’[17]; gr. ιδεα idea ‘forma, kształt’[18].
  • Dryopsophus: gr. δρυς drus, δρυος druos ‘drzewo, zwłaszcza dąb’[19]; ψοφος psophos ‘hałas’[20]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): „Hyla citropa Péron” (= Hyla citripoda Péron, 1807 (= Hyla citropa A.M.C. Duméril & Bibron, 1841)).
  • Euscelis: gr. ευ eu ‘dobry, ładny, typowy’[21]; σκελις skelis, σκελιδος skelidos ‘udo’[22]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Hyla lesueurii A.M.C. Duméril & Bibron, 1841.
  • Polyphone: gr. πολυς polus ‘więcej’[23]; φωνη phōnē ‘głos, dźwięk’[24].
  • Chiroleptes (Cheiroleptes): gr. χειρ kheir, χειρος kheiros ‘dłoń, ręka’[25]; λεπτος leptos ‘delikatny, drobny’[26]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Alytes australis J.E. Gray, 1842.
  • Pelodryas: gr. πηλος pēlos ‘glina, błoto’[27]; δρυς drus, δρυος druos ‘drzewo, zwłaszcza dąb’[19]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Rana caerulea White, 1790.
  • Cyclorana: gr. κυκλος kuklos ‘okrąg’[28] ; łac. rana ‘żaba’[17]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cyclorana novaehollandiae Steindachner, 1867.
  • Phractops: gr. φρακτος phraktos ‘osłonięty, chroniony’, od φρασσω phrassō ‘ogrodzić, otoczyć’[29]; ωψ ōps, ωπος ōpos ‘wygląd, oblicze’[30]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Phractops alutaceus Peters, 1867 (= Cyclorana novaehollandiae Steindachner, 1867).
  • Chirodryas: gr. χειρ kheir, χειρος kheiros ‘dłoń, ręka’[25]; δρυς drus, δρυος druos ‘drzewo, zwłaszcza dąb’[19]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Chirodryas raniformis Keferstein, 1867.
  • Mitrolysis: gr. μιτρα mitra ‘przepaska na głowę, czapka, nakrycie głowy’[31]; λυσις lusis ‘oddzielenie’[32]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Chiroleptes alboguttatus Günther, 1867.
  • Fanchonia: etymologia nieznana, autor nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej[12], być może jakiś eponim. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Fanchonia elegans Werner, 1893 (= Rana aurea Lesson, 1829).
  • Brendanura: Brenda Coulson, fotografka przyrody; rząd Anura Fischer von Waldheim, 1813[14]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Chiroleptes alboguttatus Günther, 1867.
  • Mosleyia: John Geoffrey „Geoff” Mosley (ur. 1931), dyrektor wykonawczy Australian Conservation Foundation w latach 1973–1986[15]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Hyla nannotis Andersson, 1916.
  • Neophractops: gr. νεος neos „nowy”; rodzaj Phractops Peters, 1867[15]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Chiroleptes platycephalus Günther, 1873.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[16]:

Uwagi

  1. ↑ Młodszy homonim Euscelis Brulié, 1832 (Hemiptera).
  2. ↑ Nazwa zastępcza dla Ranoidea Tschudi, 1838.
  3. ↑ Młodszy homonim Chiroleptes Kirby, 1837 (Hemiptera).
  4. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Chiroleptes Günther, 1859.

Przypisy

  1. ↑ Ranoidea, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. ↑ a b J.J. von Tschudi: Classification der Batrachier mit Berücksichtigung der fossilen Thiere dieser Abtheilung der Reptilien. Neuchâtel: Petitpierre, 1838, s. 35, 76. (niem.).
  3. ↑ Fitzinger 1843 ↓, s. 30.
  4. ↑ Fitzinger 1843 ↓, s. 31.
  5. ↑ J.von N.F.X. Gistel: Naturgeschichte des Thierreichs für höhere Schulen. Stuttgart: Hoffmann, 1848, s. xi. (niem.).
  6. ↑ Günther 1858 ↓, s. 34.
  7. ↑ Günther 1858 ↓, s. 119.
  8. ↑ F. Steindachner: Reise der österreichischen Fregatte Novara um die Erde in den Jahren 1857, 1858, 1859 unter den Bafehlen des Commodore B. von Wüllerstorf-Urbair. Zologischer Theil. Cz. 1: Amphibien. Wien: K. K. Hof- und Staatsdruckerei, 1867, s. 29. (niem.).
  9. ↑ W. Peters. Herpetologische Notizen. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1867, s. 30, 1868. (niem.). 
  10. ↑ W.M. Keferstein. Über einige neue oder seltene Batrachier aus Australien und dem tropischen Amerika. „Nachrichten von der Georg-Augusts-Universität und der Königl. Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen”. 18, s. 358, 1867. (niem.). 
  11. ↑ E.D. Cope. Batrachia of North America. „Bulletin of the United States National Museum”. 34, s. 312, 1889. (ang.). 
  12. ↑ a b F. Werner. Wissenschaftliche Mitteilungen. 1. Herpetologische Nova. „Zoologischer Anzeiger”. 16, s. 82, 1893. (niem.). 
  13. ↑ B. Spencer. Two new species of frogs from Victoria. „Proceedings of the Royal Society of Victoria”. New series. 13, s. 176, 1901. (ang.). 
  14. ↑ a b Wells i Wellington 1985 ↓, s. 4.
  15. ↑ a b c d Wells i Wellington 1985 ↓, s. 5.
  16. ↑ a b D. Frost: Ranoidea Tschudi, 1838. [w:] Amphibian Species of the World 6.2, an Online Reference [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2024-06-20]. (ang.).
  17. ↑ a b Jaeger 1959 ↓, s. 217.
  18. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 124.
  19. ↑ a b c Jaeger 1959 ↓, s. 86.
  20. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 211.
  21. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 98.
  22. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 230.
  23. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 204.
  24. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 204.
  25. ↑ a b Jaeger 1959 ↓, s. 54.
  26. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 139.
  27. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 186.
  28. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 73.
  29. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 195.
  30. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 175.
  31. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 156.
  32. ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 146.
  33. ↑ a b c d e f g h Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 54, 438. ISBN 83-01-14344-4.

Bibliografia

  • L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843, s. 1–106. (łac.).
  • A.C.L.G. Günther: Catalogue of the Batrachia Salientia in the Collection of the British Museum. London: Taylor and Francis, 1858, s. 1–160. (ang.).
  • R.W. Wells & C.R. Wellington. A classification of the Amphibia and Reptilia of Australia. „Australian Journal of Herpetology”. Supplementary Series. 1, s. 1–61, 1985. (ang.). 
  • E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • GBIF: 4816749
  • identyfikator iNaturalist: 517030
  • ITIS: 1094740