Tepti-Humban-Inszuszinak

Tepti-Humban-Inszuszinak
król Elamu
Okres

od 664 p.n.e.
do 653 p.n.e.

Dane biograficzne
Data śmierci

653 p.n.e.

Tepti-Humban-Inszuszinak (w źródłach asyryjskich: Teumman) – król Elamu w latach 664–653 p.n.e.

Po śmierci Urtaka zajął Suzę i objął rządy w państwie, co nie spodobało się części arystokracji elamickiej, która wysłała ambasadorów do Aszurbanipala z prośbą o rozstrzygnięcie sporu, ponieważ nie był on legalnym spadkobiercą tronu. Król asyryjski wskazał na Humban-nikasza II, starszego syna Urtaki. Decyzji nie uznał Tepti-Humban-Inszuszinak, co doprowadziło do wojny z Asyrią i bitwy nad rzeką Ulai. Wojska dowodzone przez Tepti-Humban-Inszuszinaka zostały rozgromione, a sam król został zabity. Jego odciętą głowę armia asyryjska niosła w triumfalnym pochodzie przez Elam. Dla większego pohańbienia pokonanego wroga została wystawiona przez Asyryjczyków na widok publiczny w jednej z bram Niniwy[1]. Aszurbanipal w królewskiej inskrypcji szczegółowo przedstawia moment pokonania i tragiczny finał wojny z Teummanem:

Z pomocą wielkich bogów Aszura, Bela i Nabu powróciłem pomyślnie do Niniwy. Głowę Teummana, króla Elamu powiesiłem na szyi (wielkorządcy Gambulu) Dunanowi. Z wziętymi do niewoli Elamitami oraz łupem z Gambulu, który z woli Aszura wpadł w moje ręce (wraz z towarzyszącymi) śpiewakami i grajkami wkroczyłem do Niniwy wśród powszechnego triumfu.
Umbadara i Nabudamik – dostojnicy Teummana, króla Elamu, przez których Teumman przesłał mi swoje zuchwałe pismo i którzy uwięzieni zostali przy mnie w oczekiwaniu mego rozstrzygnięcia – ujrzeli w Niniwie odrąbaną głowę Teummana, pana ich, i postradali rozum. Umbadara wydzierał sobie brodę, a Nabudamik przebił się swym żelaznym puginałem, który miał przypasany. Odrąbaną głowę Teummana wystawiłem na czołowej stronie wrót Niniwy, by odrąbana głowa Teummana, króla Elamu, świadczyła ludowi o potędze bogów Aszura i Isztar, panów moich[2].

Do dnia dzisiejszego zachowała się taż płaskorzeźba przedstawiająca odpoczywającego w ogrodzie Aszurbanipala, przyglądającego się wiszącej na drzewie głowie króla elamickiego.

Przypisy

  1. François Vallat: The history of Elam. Encyclopaedia Iranica. [dostęp 2008-03-06]. (ang.).
  2. Lew Lipin, Abram Biełow,Gliniane księgi, s. 200–201.
  • p
  • d
  • e
Dynastia z Awan
  • Trzech królów o nieznanych imionach
  • Peli
  • Tata I
  • Ukkutachasz
  • Chiszur (ok. 2450)
  • Szuszuntarana
  • Napilchusz
  • Kukku-Siwe-temti
  • Luh-iszszan (przełom XXIV/XXIII w.)
  • Hiszep-ratep (ok. 2275)
  • Helu
  • Epir-mupi (XXIII w.)
  • Hita (ok. 2250)
  • Kutik-Inszuszinak (2 poł. XXIII)
Dynastia
z Simaszki
Sukkalmahowie
(dynastia
z Anszan i Suzy)
  • Eparti II (ok. 1850–1830)
  • Silhaha (ok. 1830–1800)
  • Siruktuh I (ok. 1800–1772)
  • Simut-wartasz (1772–1770)
  • Siwe-palar-chuppak (1770–1745)
  • Kuduzulusz I (1745–1730)
  • Kutir-Nahhunte I (1730–1700)
  • Lila-ir-tasz (1700–1698)
  • Temti-agun II (1698–1685)
  • Tan-Uli (1685–1655)
  • Temti-chalki (1655–1650)
  • Kuk-naszur II (1650–1635)
  • Kutir-Szilchacha I (1635–1625)
  • Temti-raptasz (1625–1605)
  • Kuduzulusz III (1605–1600)
  • Tata II (1600–1580)
  • Atta-merra-chalki (1580–1570)
  • Pala-iszszan (1570–1545)
  • Kuk-kirwasz (1545–1520)
  • Kuk-Nahhunte (1520-?)
  • Kutir-Nahhunte (ok. 1500)
Okres klasyczny
Igehalkidzi
Szutrukidzi
Władcy
nowoelamiccy