Komisariat Straży Granicznej „Sypniewo”

Komisariat Straży Granicznej „Sypniewo” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy państwowej w latach 1928–1939.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej^[1]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną^[2]. Rozkazem nr 2 z 19 kwietnia 1928 roku w sprawie organizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Sypniewo” do Inspektoratu Granicznego nr 8 „Nakło” i określił jego strukturę organizacyjną^[3]. Rozkazem nr 12 z 10 stycznia 1930 roku w sprawie reorganizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski potwierdził organizację komisariatu^[4]. Rozkazem nr 3 z 29 listopada 1933 roku w sprawach organizacyjnych', komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski wyłączył placówki I linii „Lutówko” z komisariatu „Sypniewo” i przydzielił do komisariatu „Kamień”^[5]. Rozkazem nr 1 z 27 marca 1936 roku w sprawach [...] zmian w niektórych inspektoratach okręgowych, komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski wydzielił z komisariatu Straży Granicznej „Sypniewo” placówkę II linii „Sępólno” i przydzielił do komisariatu Straży Granicznej „Kamień”^[6].

We wrześniu 1939 pluton wzmocnienia Komisariatu wszedł w podporzadkowanie dowódcy 9 Dywizja Piechoty płk. dypl. Józefa Werobeja i walczył na przedpolu ugrupowania obronnego 9 DP w bitwie o Pomorze^[7].

Służba graniczna

Kierownik Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego Straży Granicznej mjr Józef Zończyk w rozkazie organizacyjnym nr 2 z 8 czerwca 1928 roku udokładnił linie rozgraniczenia komisariatu. Granica północna: kamień graniczny nr D 239; granica południowa: m. Stebionek^[8].

Sąsiednie komisariaty

• komisariat Straży Granicznej „Kamień Pomorski” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Łobżenica” − 1928

Funkcjonariusze komisariatu

Struktura organizacyjna

Organizacja komisariatu w kwietniu 1928 i w styczniu 1930^[4][3]:

• komenda − Sypniewo
• placówka Straży Granicznej I linii „Lutówko” → w 1933 przeniesiona do komisariatu „Kamień”
• placówka Straży Granicznej I linii „Henrykowo”
• placówka Straży Granicznej I linii „Pustynia”
• placówka Straży Granicznej I linii „Dorotowo”
• placówka Straży Granicznej II linii „Sępólno” → w 1936 przeszła do komisariatu „Kamień”
• placówka Straży Granicznej II linii „Sypniewo”
• placówka Straży Granicznej II linii „Więcbork”

Organizacja komisariatu w 1936:

• komenda − Sypniewo
• placówka Straży Granicznej II linii Sypniewo
• placówka Straży Granicznej II linii Więcbork
• placówka Straży Granicznej I linii Henrykowo
• placówka Straży Granicznej I linii Pustynia Leśna
• placówka Straży Granicznej I linii Dorotowo

Przypisy

Bibliografia

• Konrad Ciechanowski: Armia „Pomorze” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06793-7.
• Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
• Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
• Wykazy imienne oficerów i szeregowych Inspektoratu Granicznego „Nakło” i podległych komisariatów w latach 1929–1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Rozkazy, materiały dotyczące dyslokacji, organizacji służby, wywiadu wojskowego i przeciwprzemytniczego, budżetu PIOSG → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Rozkazy Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.